Przepisy ksh w zakresie sposobu podejmowania uchwał przez zarząd przewidują, że mogą być one powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu zarządu. Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów (art. 208 § 5 ksh). Jak więc widzisz, same przepisy nie przewidują wprost konieczności istnienia jakiegokolwiek kworum (tak, jak to mam miejsce np. w przypadku rady nadzorczej, gdzie do uchwały potrzebna jest obecność na posiedzeniu co najmniej połowy członków).
Oczywiście powyższą regułę można zmienić, ale tylko w umowie spółki, można więc w niej wprowadzić zasadę, że do podjęcia uchwały przez zarząd konieczna jest obecność co najmniej połowy składu zarządu lub np. obecność prezesa lub któregoś z wiceprezesów. Zwróć uwagę, że zasad tych nie możesz zmienić w regulaminie zarządu. W regulaminie warto jednak określić sposób zawiadamiania członków zarządu o posiedzeniu zarządu, można to np. określić tak, że do prawidłowego zawiadomienia wystarczy wysłanie e-maila na wskazany adres.
Pamiętaj także, że umowa spółki może przewidywać, że w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa zarządu. Prezes może mieć także przyznane w umowie spółki określone uprawnienia w zakresie kierowania pracami zarządu.
Powszechnie przyjmuje się, że odpis z KRS nie powinien być starszy niż 3 miesiące, jednak niektóre sądy przyjmują, że odpis z KRS powinien być z tej samej daty, co dokument udzielenia pełnomocnictwa. Przeciwnego zdania był Sąd Najwyższy, który w uchwale z 8 listopada 2007 r. (sygn. akt III CZP 92/07) uznał, że odpis z KRS może być wcześniejszy niż dokument pełnomocnictwa. Ta uchwała jest bardzo korzystna dla Twojej spółki, gdyż nie będziesz musiał za każdym razem, gdy zamierzasz np. złożyć jakieś pismo w sądzie, upoważnić pełnomocnika itp., iść do KRS, wystarczy, że weźmiesz jeden odpis co 3 miesiące.
Od nowego roku rośnie stawka minimalnego wynagrodzenia za pracę i będzie ona wynosić 1.126 zł. Podstawowym skutkiem jest to, że musisz podwyższyć pensję pracownikom, którzy mają ustaloną pensję na minimalnym poziomie, w nowej wysokości (a więc także, żeby wszystkie dokumenty „się zgadzały”, aneksować umowę). Przy tym pamiętaj, że pensje w nowej wysokości musisz już płacić za styczeń (za grudzień płacisz dotychczasową pensję).
Skutków podwyżki jest jednak więcej - zwiększeniu uległ dodatek za pracę w nocy, minimalna podstawa zasiłku chorobowego, kwota wynagrodzenia wolna od potrąceń oraz minimalna granica odszkodowania za mobbing i nierówne traktowanie pracowników. Ponadto wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wpływa na wysokość kar w postępowaniu karnym skarbowym - automatycznie rosną minimalne i maksymalne stawki grzywny - te ostatnie wzrosły do około 16 milionów złotych! Rośnie jednak także tzw. „mała wartość” uszczuplenia należności podatkowych i ustawowy próg - oznacza to, że częściej będziesz mógł skorzystać z łagodniejszej odpowiedzialności.
Zarząd, jako organ pełniący funkcję wykonawczą w spółce, posiada szereg obowiązków. Dwa najważniejsze i podstawowe to: - prowadzenie spraw spółki, - reprezentowanie spółki.
Jednak oprócz zarządu, w spółce istnieją inne organy – zgromadzenie wspólników, rada nadzorcza i komisja rewizyjna (dwie ostatnie nie są konieczne w każdej spółce). Zdarza się, że w spółce powstanie problem – który z organów ma decydować w konkretnej sprawie, nie przypisanej wprost do kompetencji danego organu. W przypadku zarządu obowiązuje tzw. zasada „domniemania kompetencji”. Oznacza to, że jeśli jakaś kompetencja nie została w przepisach prawa lub umowie spółki przyznana konkretnemu organowi, wówczas należy ona do zarządu. Wynika to z faktu, że wszystkie inne organy mają jasno określone zadania – tylko zarząd ma je zarysowane w sposób ogólny, to on więc powinien podejmować wszelkie działania, które nie zostały „przypisane” innemu organowi.
Zgodnie z powyższą zasadą np. rada nadzorcza nie może rozszerzać swoich kompetencji poprzez wydawanie poleceń zarządowi, żądać od niego podjęcia konkretnych decyzji, stwierdzić, że to od niego należy podjęcie decyzji odnośnie zmiany profilu produkcji itp. Nieco bardziej skomplikowana jest sytuacja w przypadku gdy do jakiegoś działania wezwie zarząd zgromadzenie wspólników (w formie uchwały), w tej sytuacji zarząd powinien zasadniczo wykonywać uchwały, jednak sama realizacja zadań powinna należeć do niego.
Zmiany podatkach dochodowych na 2008 r. nie są może tak głębokie, jak co roku, ale powinieneś pamiętać, że już za niespełna miesiąc: 1) wejdzie w życie nowa skala podatkowa, której skutki odczujesz już przy płaceniu zaliczek w trakcie roku podatkowego, 2) wzrosła i to znacząco wysokość odliczenia z tytułu wychowania dzieci , teraz będzie ona wynosić dwukrotność kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej. Co ważne zmiana ta będzie miała zastosowanie również do dochodów osiągniętych w 2007 r. (będzie to wówczas 1.145,08 zł), 3) zmienia się możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kwoty tzw. dodatkowej opłaty produktowej (zmiana ta dotyczy zarówno updof i updop), 4) wzrastają tzw. pracownicze koszty uzyskania przychodu, 5) zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, będzie dotyczyło również klubów sportowych (w rozumieniu ustawy o kulturze fizycznej, która wprowadza znacznie łagodniejsza definicję klubu sportowego, obejmującą również kluby sportowe działające jako osoby fizyczne posiadające statut przedsiębiorców, a także kluby sportowe działające w formie stowarzyszenia). Jeśli chcesz by którąś z powyższych zmian omówić szerzej, to napisz do mnie. Ponadto więcej szczegółów znajdziesz w aktualizacji specjalnej poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.
W aktualizacji specjalnej, w której opisywaliśmy zmiany na 2008 r., duże zainteresowanie wśród Czytelników wzbudził temat dotyczący wpływu wzrostu minimalnego wynagrodzenia m.in. na podstawę zasiłku chorobowego. Znalazła się tam informacja, że „Jeśli pracownik jest zatrudniony na cały etat, nie może być ona niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia”. Wątpliwości wzbudziła podana przez autorkę tego materiału stawka procentowa. Pragnę przypomnieć, że choć obecnie podstawa ta faktycznie wynosi 15,71%, to zgodnie z art. 2 pkt 1 i art. 5 ustawy z 15 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2007 r. nr 115, poz. 792) stawka ta ma obowiązywać w okresie od 1 lipca 2007 r. do 31 grudnia 2007 r., my zaś opisywaliśmy stan po 1 stycznia 2008 r.
Istnieją trzy rodzaje umorzenia udziałów: - dobrowolne (za zgodą wspólnika), - przymusowe (bez zgody wspólnika), - automatyczne (na skutek okoliczności wskazanych w umowie spółki – stwierdza to zarząd w drodze uchwały).
Pamiętaj, że w przypadku umorzenia przymusowego zarząd ma pewien obowiązek, który jest kluczowy dla jego właściwego przeprowadzenia – w oświadczeniu o zwołaniu zgromadzenia wspólników w celu podjęcia uchwały o umorzeniu musi się znaleźć treść uchwały zawierająca wszystkie niezbędne elementy (a więc m.in. przyczynę umorzenia, liczbę i wartość umarzanych udziałów, uzasadnienie umorzenia), jeśli któregoś z nich zabraknie, to może się okazać, że cała operacja się nie powiodła. Jeśli chcesz wiedzieć, kiedy i jak poprawnie przeprowadzić umorzenie udziałów, to polecam Ci artykuł na ten temat, który zostanie opublikowany w najbliższej aktualizacji Poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.
Pytanie to wydaje się w pierwszym momencie dość dziwne, ale taka sytuacja faktycznie miała miejsce. Pracownik otrzymał wypowiedzenie w tej właśnie formie i oczywiście złożył pozew o przywrócenie do pracy, podważając formę wypowiedzenia, które powinno zostać dokonane na piśmie (faks natomiast jest tylko kopią dokumentu, zaś podpis na nim jest tylko kopią podpisu).
Zgodnie z art. 30 § 3 Kodeksu pracy oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu bez wypowiedzenia umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie. Niezachowanie tej formy jest naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę, a także przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, a więc uzasadnia roszczenia pracownika o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia, o przywrócenie do pracy albo o zasądzenie odszkodowania. Sprawa dotarła aż do Sądu Najwyższego, który w uchwale z 2 października 2002 r. (sygn. akt III PZP 17/02, opubl. OSNP 2003/20/481) stwierdził, że „Doręczenie pracownikowi za pomocą faksu pisma pracodawcy wypowiadającego umowę o pracę jest skuteczne i powoduje rozpoczęcie biegu terminu przewidzianego w art. 264 § 1 KP, ale stanowi naruszenie art. 30 § 3 KP”.
Zdaniem SN przesłanie faksem dokumentu zawierającego oświadczenie woli, na którym był złożony własnoręczny podpis, nie spełnia warunku podpisu własnoręcznego, a więc stanowi naruszenie przepisów o wypowiadaniu umowy o pracę, choć samo w sobie jest skuteczne - oświadczenie woli dotarło przecież do pracownika.
Jak więc widzisz, wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę raczej nie warto wysyłać faksem lub np. e-mailem.
Zbliża się koniec roku, a więc czas, w którym dokonujesz w swojej spółce pewnych podsumowań i rozliczeń, także w zakresie oceny pracowników. Dodatkowo okres zbliżających świąt sprzyja nagradzaniu pracowników, jak to jednak zrobić, by zminimalizować koszty podatkowe?
Najczęściej pracownikom wręczane są bony, paczki lub nagrody pieniężne. Zasadniczo świadczenia na rzecz pracownika są opodatkowane, pamiętaj jednak, że wydane pracownikom paczki mogą korzystać ze zwolnienia od podatku do wysokości 380 zł w roku podatkowym, pod warunkiem, że zostały sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Tej korzyści nie będziesz miał w przypadku przekazania pracownikom bonów towarowych - przychód z tego tytułu będzie opodatkowany. Więcej szczegółów na powyższy temat znajdziesz w najbliższej aktualizacji Poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.
O ile umowa spółki nie określa nic innego, zarząd udziela zgody na zbycie udziałów w formie pisemnej. Moim zdaniem zarząd powinien, co do zasady, podjąć w tej sprawie uchwałę, choć nie wynika to wprost z przepisów.
Trudniej jednak zdecydować, która forma jest właściwa, jeśli do wyrażenia zgody uprawniony jest inny niż zarząd organ spółki lub konkretna osoba. Zgodnie z art. 180 ksh zbycia udziału (lub jego ułamkowej części) należy dokonać w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym, zaś zgodnie z art. 63 kc, jeżeli do ważności czynności prawnej wymagana jest forma szczególna, oświadczenie obejmujące zgodę osoby trzeciej powinno być złożone w tej samej formie. Oznaczałoby to, że jeśli zgodę na zbycie udziału ma wyrazić zgromadzenie wspólników lub rada nadzorcza, uchwały zgromadzenia lub rady powinny być zaprotokołowane przez notariusza. Jeśli zaś taka kompetencja leży w gestii wspólnika, oświadczenie o zgodzie na zbycie udziałów powinien on sporządzić w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Kwestie te budzą wątpliwości wśród specjalistów, ale ja radziłbym udzielać zgody w ww. formach. Pamiętaj, że naruszenie tych zasad może oznaczać, że udzielona zgoda będzie nieważna, a co za tym idzie, nabycie udziałów przez nowego wspólnika będzie bezskuteczne wobec spółki.
Jeśli jesteś zainteresowany tematami związanymi z ograniczeniem możliwości zbywania udziałów, to polecam Ci artykuł poświęcony tym zagadnieniom, który publikujemy w najbliższej aktualizacji Poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.
Od 14 listopada br. (a więc od wczoraj) wzrosły stawki za 1 kilometr przebiegu pojazdu wykorzystywanego do celów służbowych i obecnie wynoszą: - samochód osobowy do 900 cm3 - 0,5214 zł (dotychczas 0,4894 zł), - samochód osobowy ponad 900 cm3 - 0,8358 zł (dotychczas 0,7846 zł ), - motocykl 0,2302 zł (dotychczas 0,2161 zł), - motorower 0,1382 zł (dotychczas 0,1297 zł).
Zmiany te, choć na pozór niewielkie, w praktyce będą wyższe o nawet kilkadziesiąt złotych, przy najwyższym limicie kilometrów, a więc 700 km i najwyższej stawce za kilometr, kwota która otrzyma kierowca wyniesie 585,06 zł (dotychczas 549,22 zł). Zmianę stawek wprowadziło rozporządzenie Ministra Transportu z 23 października 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. nr 201, poz. 1462).
To pytanie padało już wielokrotnie ze strony Czytelników zarówno „Doradcy Prezesa spółki z o.o.”, jak i „Spółka z o.o. Serwis prawny zarządu”, tak naprawdę zaś z reguły chodzi o to, by uniknąć płacenia składek na ZUS… W niektórych spółkach członkowie zarządu pełnią swoją funkcję wyłącznie na podstawie powołania, które nie znajduje się na liście podstaw do wymiaru ubezpieczenia społecznego. Czy na pewno? Samo powołanie istotnie jest wymienione jako podstawa do objęcia ubezpieczeniem, ale nie oznacza to, że np. inspektor z ZUS nie będzie próbował wykazać, iż tak naprawdę między stronami (a więc spółką i członkiem zarządu) została (choć nie na piśmie) zawarta umowa zlecenia, istnieje coś w rodzaju stosunku podstawowego (na podobieństwo ustanowienia pełnomocnictwa). W tej sytuacji nie można więc jednoznacznie powiedzieć, że od członka zarządu nie będzie trzeba odprowadzać składek na ZUS, choć moim zdaniem faktycznie nie powinno się tego robić. Dla porządku, przypominam, że akt powołania (uchwała) powinien zawierać m.in.: - wysokość wynagrodzenia, - sposób wypłaty wynagrodzenia (a także jego częstotliwość), - ewentualne dodatkowe świadczenia.
O jakim wniosku do KRS musisz pamiętać, jeśli podwyższasz kapitał zakładowy spółki? Podwyższenie kapitału zakładowego spółki, jeśli jednocześnie przystępują do spółki nowi wspólnicy, oznacza, że zmienia się struktura udziałów, a co za tym idzie – udział procentowy wspólnika w kapitale zakładowym.Zgodnie z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym wpisowi do rejestru przedsiębiorców podlega wspólnik spółki z o.o. posiadający samodzielnie lub łącznie z innymi co najmniej 10% kapitału zakładowego. Zarządy spółek z reguły o tym pamiętają i składają wniosek o wpis nowych wspólników do rejestru, często jednak zapominają, że na skutek podwyższenia kapitału obniża się w nim procent udziałów tych wspólników, którzy nie brali udziału w podwyższeniu. W tej sytuacji ich udział procentowy może spaść poniżej 10% i w związku z tym zarząd powinien złożyć wniosek o ich wykreślenie z KRS na formularzu KRS-ZE.
Możesz uchylić się od złożonego kontrahentowi oświadczenia woli, jeśli działałeś pod wpływem błędu. Jeśli czynność była odpłatna, to na błąd będziesz mógł się powołać tylko jeśli: - błąd został wywołany przez Twojego kontrahenta (nawet bez jego winy) lub - wiedział on o błędzie lub - mógł z łatwością błąd zauważyć. W przypadku czynności nieodpłatnej ograniczenia te nie obowiązują.
Możesz powoływać się tylko na tzw. błąd istotny, czyli uzasadniający przypuszczenie, że gdybyś nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłbyś oświadczenia tej treści. Błąd musi też dotyczyć samej czynności prawnej.
Zniekształcenie oświadczenia woli przez osobę użytą do jego przesłania ma takie same skutki, jak błąd przy złożeniu oświadczenia, możesz więc tym uzasadnić uchylenie się od skutków danej czynności. Jeśli błąd został wywołany przez drugą stronę (lub osobę trzecią, o ile Twój kontrahent o podstępie wiedział i Cię o tym nie poinformował) podstępnie, możesz uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu także wtedy, gdy błąd nie był istotny oraz gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.
Jeśli chcesz uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli, które złożyłeś pod wpływem błędu, to musisz złożyć oświadczenie na piśmie (oczywiście za potwierdzeniem odbioru). Na złożenie tego oświadczenia masz 1 rok od chwili wykrycia błędu.
Już niebawem, 16 października, wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy, które mają uregulować zasady wykonywania tzw. telepracy.
Przede wszystkim stworzona została definicja takiej pracy - zgodnie z przepisami kp jest to praca wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Telepracownikiem jest zaś pracownik, który wykonuje pracę w ww. warunkach i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (przy czym uzgodnienie takiego charakteru pracy może także nastąpić także w trakcie trwania zatrudnienia, na mocy porozumienia stron).
Warunki stosowania telepracy przez pracodawcę określone muszą być w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a jeśli okaże się to z różnych powodów niemożliwe, warunki takie powinny zostać określone w regulaminie.
W ciągu 3 miesięcy od dnia podjęcia pracy w formie telepracy każda ze stron może wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w tej formie i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Strony ustalają wówczas termin, od którego nastąpi przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku. Telepracownik powinien otrzymać od Ciebie następujące informacje: 1) określenie jednostki organizacyjnej pracodawcy, w której strukturze znajduje się stanowisko pracy telepracownika, 2) wskazanie osoby lub organu, odpowiedzialnych za współpracę z telepracownikiem oraz upoważnionych do przeprowadzania kontroli w miejscu wykonywania pracy.
Jako pracodawca masz obowiązek: 1) dostarczyć telepracownikowi sprzęt niezbędny do wykonywania pracy w formie telepracy, 2) ubezpieczyć sprzęt, 3) pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją sprzętu, 4) zapewnić telepracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi sprzętu - chyba że w umowie postanowicie inaczej.
W odrębnej umowie z telepracownikiem możesz określić w szczególności: 1) zakres ubezpieczenia i zasady wykorzystywania przez telepracownika sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w formie telepracy, stanowiącego własność telepracownika (w zamian za ekwiwalent pieniężny), 2) zasady porozumiewania się pracodawcy z telepracownikiem, w tym sposób potwierdzania obecności telepracownika na stanowisku pracy, oraz, co bardzo ważne, 3) sposób i formę kontroli wykonywania pracy przez telepracownika.
Masz także możliwość, i warto to zrobić, określić zasady ochrony danych przekazywanych telepracownikowi. Pamiętaj także, by pracownik potwierdził na piśmie wszelkie ustalone warunki oraz otrzymane dokumenty.
Musisz wiedzieć, że jeśli praca wykonywana jest w domu telepracownika, to Ty, jako pracodawca, masz prawo przeprowadzać kontrolę: 1) wykonywania pracy, 2) w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy powierzonego sprzętu, a także jego instalacji, 3) w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy - za uprzednią zgodą telepracownika, wyrażoną na piśmie, albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może jednak naruszać prywatności telepracownika i jego rodziny ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
Powyżej przedstawiłem najważniejsze informacje dotyczące telepracy, więcej szczegółów związanych z wykonywaniem telepracy znajdziesz w art. 67(5-17) kp, a także w aktualizacji specjalnej poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.
Sytuacja, w której spółka z o.o. jest rozwiązywana przez sąd, nie należy do częstych, ale jako członek zarządu musisz wiedzieć, kiedy jest to możliwe, aby uchronić spółkę przed taką właśnie sytuacją.
Podstawowymi przesłankami do orzeczenia przez sąd rejestrowy rozwiązania spółki jest sytuacja, w której: 1) nie zawarto umowy spółki, 2) określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem, 3) umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów, 4) wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania.
W powyższych przypadkach sąd najpierw wezwie zarząd do złożenia stosownego orzeczenia, a dopiero później wyda postanowienie o rozwiązaniu spółki. Jeżeli powyższe braki nie mogą być usunięte, sąd rejestrowy orzeka o rozwiązaniu spółki. Pamiętaj, że z powodu powyższych braków spółka nie może być rozwiązana, jeżeli od jej wpisu do rejestru upłynęło 5 lat (pamiętaj więc, by powołać się na ten argument).
Niezależnie od tego, czy spółka zostanie rozwiązana, czy nie, to orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki.
Ponadto sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki: 1) na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki, 2) na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
Więcej o korzystnych zapisach w umowie spółki pisze radca prawny, Ewa Błażejowska w specjalnym dodatku do Poradnika Doradca Prezesa spółki z o.o.
Zgodnie z przepisami ksh, każdy ze wspólników, niezależnie od ilości posiadanych udziałów, może żądać odszkodowania od członków zarządu (a także członków innych organów spółki) na rzecz spółki. Wspólnik żąda w tym przypadku odszkodowania na rzecz spółki, jeśli sama spółka nie złożyła pozwu przeciw sprawcy szkody, w ciągu roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającemu szkodę.
Jak może się bronić członek zarządu? To zależy od sytuacji, ale istnieje kilka sposobów obrony: 1) możesz podnieść zarzut przedwczesności, jeśli złożony on zostanie przed upływem roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę (do tego czasu pozew może wytoczyć tylko spółka), 2) niezależnie od obrony „merytorycznej” możesz przy pierwszej czynności procesowej zażądać, aby sąd nakazał wspólnikowi złożenie kaucji na zabezpieczenie pokrycia grożącej Ci szkody. Wysokość i rodzaj kaucji określi sąd. Jeśli wspólnik nie złoży kaucji w wyznaczonym przez sąd terminie, pozew przeciwko Tobie zostanie odrzucony, 3) można doprowadzić do utraty przez powoda statusu wspólnika (np. poprzez jego wyłączenie), co spowoduje, że utraci on legitymację czynną (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 23 lutego 2005 r., sygn. akt III CZP 89/04, opubl. OSNC 2006/1/6). Niestety, jeśli to wspólnik wytoczy przeciwko Tobie takie powództwo, nie możesz powoływać się ani na przyznane Ci uchwałą wspólników absolutorium, ani na fakt, że spółka zrzekła się roszczeń o odszkodowanie. Jeśli jednak powództwo okaże się nieuzasadnione, a wspólnik, wnosząc je, działał w złej wierze lub dopuścił się rażącego niedbalstwa, to możesz zażądać naprawienia szkody.
Więcej informacji dotyczących możliwości działania mniejszościowego wspólnika w spółce z o.o. oraz o sposobach obrony przed takim działaniem znajdziesz w najbliższej aktualizacji Poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.
Zgodnie z art. 183 ksh umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika. W tym jednak przypadku umowa spółki powinna określać warunki spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki. Brak takiego postanowienia będzie skutkował bezskutecznością ograniczenia lub wyłączenia.
Umowa spółki może również wyłączyć lub w określony sposób ograniczyć podział udziałów między spadkobierców w przypadku, gdy zmarły wspólnik miał więcej niż jeden udział.
W jednym z najnowszych orzeczeń Sąd Najwyższy stwierdził, że: „Braki postanowienia umowy spółki w przedmiocie ograniczenia wstąpienia do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika brak określenia zasad ustanowionych ograniczeń, brak jakichkolwiek kryteriów w tym zakresie, nie są ustawowymi przesłankami przesądzającymi w art. 183 § 1 k.s.h. o bezskuteczności tego ograniczenia zastrzeżonego w umowie spółki. Przepis ten wyraźnie bowiem wiąże skuteczność omawianego ograniczenia zastrzeżonego w umowie spółki z określeniem w niej warunków spłaty spadkobierców nie wstępujących do spółki” (postanowienie SN z 17 maja 2007 r., sygn. akt III CZP 45/07, LEX nr 272485). Orzeczenie to zapadło w sprawie, w której umowa spółki przewidywała ograniczenie możliwości wstąpienia następców prawnych na miejsce zmarłego wspólnika do grona udziałowców spółki oraz obowiązek, a także terminy dokonania spłaty pieniężnej na ich rzecz, nie określała jednak zasad ograniczeń ani nie wskazywała kryteriów w tym zakresie. Zdaniem Sądu Najwyższego ww. braki nie przesądzają o bezskuteczności tego ograniczenia, gdyż zgodnie z art. 183 ksh skuteczne jest wyłączenie lub ograniczenie możliwości wstąpienia do spółki spadkobierców, jeśli: 1) znalazło się ono w umowie spółki, 2) określone tam zostały warunki spłaty spadkobierców.
Najciekawsze orzeczenia sądowe dotyczące działalności spółki z o.o. publikuję w każdej aktualizacji poradnika Doradca Prezesa spółki z o.o.
Jeśli wspólnik ma wobec spółki wierzytelność, a jednocześnie spółka ma do niego roszczenie o wpłatę za przysługujące mu udziały (dzieje się tak najczęściej przy podwyższaniu kapitału zakładowego), to najwygodniej dla obu stron byłoby dokonać potrącenia. Niestety nie zawsze jest to możliwe.
Zgodnie z przepisami ksh wspólnik spółki z o.o. nie może potrącać swoich wierzytelności wobec spółki z wierzytelnością spółki względem niego, z tytułu należnej wpłaty na poczet udziałów, nie wyłącza to jednak potrącenia umownego (art. 14 § 4 ksh). Z powyższego przepisu wynika więc, że potrącenie jest możliwe, tylko jeśli: - dokona go spółka (a nie wspólnik) lub - obie strony dokonają potrącenia w drodze umowy.
Wyczerpująco o wierzytelnościach w spółce z o.o. piszę w części Z12 poradnika. Zajrzyj tam koniecznie.
