Ostatnio jeden z Czytelników przedstawił zwrócił się do mnie z następującą sprawą. Wspólnik spółki z o.o. przez ubiegły rok w ogóle nie pracował w spółce, a teraz toczą się negocjacje w sprawie nabycia jego udziałów przez Czytelnika. Ten uważa, że cały zeszłoroczny zysk powinien przypaść jemu i pyta, jak do tego doprowadzić.
Odpowiedź na pytanie Czytelnika jest prosta – nie ma potrzeby, aby podejmował jakieś działania w tym celu. Wystarczy, że kupi udziały wspólnika. Według podstawowej zasady, wynikającej z ksh, prawo do dywidendy za dany rok obrotowy mają wspólnicy, którym udziały przysługują w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku (art. 193 § 3 ksh). A to oznacza, że prawo do dywidendy nie przysługuje wspólnikowi, który sprzedał swoje udziały przed zgromadzeniem, na którym podjęto uchwałę o podziale zysku. Dywidendę otrzyma nabywca udziału, nawet jeśli nie był wspólnikiem w okresie, w którym został wypracowany zysk!
W umowie spółki może istnieć zapis, że zgromadzeniu wspólników przysługuje prawo do określenia tzw. dnia dywidendy. Jest to dzień, na który sporządza się listę osób uprawnionych do dywidendy. Dzień taki należy wyznaczyć w ciągu 2 miesięcy od daty powzięcia uchwały o podziale zysku. Zauważ, że może się zdarzyć, iż dywidendę otrzyma osoba, która nabyła udziały tuż przed dniem dywidendy, nawet jeśli nie była wspólnikiem podczas zwykłego zgromadzenia wspólników.
Więcej o prawach i obowiązkach wspólników przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.
Choć zasadniczo zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd, to w pewnych sytuacjach może być ono zwołane z inicjatywy wspólnika. Będzie tak, gdy umowa spółki przyznaje takie prawo konkretnemu wspólnikowi.
Ale to nie jedyna taka sytuacja. Wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (i tylko takiego), jak również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia. Składają w tej sprawie zarządowi pisemne żądanie najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem zgromadzenia.
W umowie spółki prawo to może zostać przyznane także wspólnikom reprezentującym mniej niż 1/10 kapitału zakładowego (nie można jednak w umowie spółki podnieść tego „limitu” np. do wysokości 1/5 kapitału zakładowego).
Jeżeli w terminie 2 tygodni od dnia przedstawienia żądania zarządowi nadzwyczajne zgromadzenie wspólników nie zostanie zwołane, wówczas zaczyna działać sąd rejestrowy.
Najpierw sąd wzywa zarządu do złożenia oświadczenia w tej sprawie, a następnie może upoważnić do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników występującego z tym żądaniem wspólnika. Zauważ, że wówczas to sąd wyznacza przewodniczącego zgromadzenia – a jest to istotne, gdyż uniemożliwia to blokowanie zgromadzenia np. poprzez niedopuszczanie wspólnika do głosu.
Zgromadzenie podejmuje uchwałę określającą, czy koszty zwołania i odbycia zgromadzenia ma ponieść spółka. W zawiadomieniach o zwołaniu nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników wspólnik powinien powołać się na postanowienie sądu rejestrowego.
Więcej o zgromadzeniach wspólników przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” w artykule „Zgromadzenie wspólników – obowiązki zarządu” Z 44.
Od nowego roku nastąpi zrównanie w traktowaniu w podatku dochodowym VAT należnego od przekazywanych lub zużywanych towarów na cele reklamy i reprezentacji oraz takiego podatku od nieodpłatnego przekazania towarów w ramach tzw. sprzedaży premiowej. W dodanym przepisie nie występuje co prawda to sformułowanie, jednak w sposób opisowy traktuje on o tej formie sprzedaży.
Od 1 stycznia 2011 r. będą obowiązywać przepisy wprowadzone ustawą z 19 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące zasad zaliczania VAT należnego do kosztów uzyskania przychodów. Zostanie zmodyfikowany przepis art. 16 ust. 1 pkt 46
lit. b updop.
Podatek od towarów i usług co do zasady nie jest kosztem uzyskania przychodów. Jednak od tej reguły istnieją wyjątki. Teraz kosztem podatkowym jest VAT należny w przypadku:
1) importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług (dalej: uptu), ale tylko do kwoty podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów tej ustawy,
2) przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami.
Od nowego roku do kosztów uzyskania przychodów będzie można zaliczyć także podatek należny od nieodpłatnie przekazanych towarów, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest wcześniejsze nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości.
Co to jest sprzedaż premiowa? Nabywcy, którzy kupują określone towary lub usługi w ramach sprzedaży premiowej, otrzymują dodatkowo od sprzedawcy nagrodę (bonus), w postaci nieodpłatnie wydanego towaru lub nieodpłatnie wykonanej usługi. Wszyscy nabywcy, którzy spełnią warunki promocji, korzystają z nagrody.
Przy sprzedaży premiowej nie dochodzi do obniżenia ceny jednostkowej towaru, gdyż nagroda nie zostaje przyznana w formie pieniężnej ani w towarach lub usługach, które sprzedano nabywcy. Natomiast u sprzedawcy powstaje koszt związany z nabyciem towarów lub usług, które następnie nieodpłatnie wydaje jako nagrody uczestnikom prowadzonej sprzedaży premiowej. Podatek należny od tych towarów lub usług sprzedawca może wliczyć w koszty.
Więcej o zmianach w podatkach przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”
i jego najbliższej aktualizacji z artykułu doradcy podatkowego Iwony Czauderny, z którego pochodzą powyższe fragmenty.
Wysokość płacy minimalnej zostanie podniesiona z 1.317 do 1.386 zł. Wiąże się to nie tylko z podwyżką wynagrodzeń pracowników najmniej zarabiających, ale powoduje także wzrost innych obciążeń Twojej spółki jako pracodawcy.
Wzrost płacy minimalnej oznacza, że od 2011 r. Twoja spółka będzie musiała podwyższyć pensje najmniej zarabiającym pracownikom, tak aby ich wynagrodzenia nie były niższe niż nowa wysokość płacy minimalnej. W tym celu należy wprowadzić odpowiedni aneks do umów o pracę.
Przy zatrudnianiu osób, które pierwszy raz podejmują pracę, musisz pamiętać, aby ustalić ich pensje w wysokości nie niższej niż 80% minimalnej płacy, tj. nie mniej niż 1.108,80 zł.
W przypadku zwolnień grupowych należy pamiętać, że wysokość odpraw dla takich pracowników będzie teraz wyższa. Kwota ta nie może przekraczać 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy, czyli 20.790 zł.
Pracownicy będą mogli też domagać się wyższego odszkodowania za dyskryminację w pracy lub mobbing, gdyż odszkodowania te nie mogą być niższe od wysokości najniższego wynagrodzenia.
W przypadku gdy pracownicy Twojej spółki świadczą pracę w porze nocnej, będziesz musiał wypłacać im większe dodatki za taką pracę. Dodatek ten obliczasz w ten sposób, iż obowiązującą kwotę minimalnego wynagrodzenia dzielisz przez wymiar pracy w danym miesiącu. Następnie należy obliczyć 20% otrzymanej stawki godzinowej, a wynik ten pomnożyć przez liczbę godzin przepracowanych w porze nocnej w danym miesiącu.
Z wysokością płacy minimalnej powiązane jest również wynagrodzenie pracownika za tzw. przestój w pracy. Jest to czas niewykonywania przez niego pracy, jeżeli był on gotów do jej świadczenia, ale z winy pracodawcy nie mógł jej wykonywać. Pamiętaj, że płaca za przestój nie może być niższa niż płaca minimalna.
Również osoby prowadzące działalność gospodarczą i korzystające z preferencyjnej wysokości składek zapłacą wyższe składki do ZUS, gdyż stawka ta wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Więcej o zmianach w prawie przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” i jego najbliższej aktualizacji, z której pochodzą powyższe fragmenty artykułu radcy prawnego p. Ewy Krysztofiuk.
Jak co roku, 1 stycznia zmieniają się ustawy podatkowe. Nowe przepisy dotyczą m.in. trybu składania przez małżonków wspólnego PIT, opodatkowania osób samotnie wychowujących dzieci, rozliczenia wspólników działających w spółkach nieposiadających osobowości prawnej, a także dostosowania poszczególnych przepisów prawa do prawa wspólnotowego.
W obu ustawach dochodowych (updop i updop) zostały doprecyzowane przepisy w zakresie opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez podatników podatków dochodowych z tytułu udziału w spółkach niebędących osobami prawnymi. Zmiany w tym zakresie dotyczą m.in.:
1) skutków podatkowych wniesienia wkładu do spółki niebędącej osobą prawną;
2) zasad wyceny i amortyzacji składników majątkowych wniesionych do takiej spółki;
3) zasad ustalania kosztów przy zbyciu przedmiotu wkładu;
4) skutków podatkowych likwidacji spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpienia wspólnika z takiej spółki;
5) zasad amortyzacji składników majątkowych w przypadku przekształcenia spółki niebędącej osobą prawną w kapitałową i kapitałowej w spółkę niebędącą osobą prawną.
Nadal obowiązuje zasada, iż spółka osobowa prawa handlowego i spółka cywilna nie są podatnikami podatku dochodowego, a zatem spółki te nie są podmiotami w rozumieniu podatku dochodowego.
Istotna zmiana polega na tym, że dochody uzyskane z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) zostały wyłączone z dochodów z udziału w zyskach osób prawnych. Zmiana ta wynika z wykreślenia art. 24 ust. 5 pkt 2 updop i odpowiednio art. 10 ust.1 pkt 2 updof.
Dochód z tego tytułu u osób prawnych nie będzie już mógł korzystać ze zwolnienia z art. 22 ust. 4 upop (dotyczy on zwolnienia od podatku dla spółek, które posiadają co najmniej 10% udziału w spółce wypłacającej co najmniej przez 2 lata). Dochody te będą łączone z pozostałymi dochodami osoby prawnej i opodatkowane 19% podatkiem.
Więcej o zmianach w podatkach przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” i jego najbliższej aktualizacji w artykule doradcy podatkowego Iwony Czauderny, z którego pochodzą powyższe fragmenty.
Podwyżka VAT od nowego roku jest faktem. I choć zapłacą go klienci, spółki też czeka trochę pracy. Przede wszystkim należy przejrzeć umowy, które spółka ma zawarte z kontrahentami (i ewentualnie zmienić ich zapisy) – to bardzo ważne, może się bowiem okazać, że podwyżkę VAT będziesz musiał sfinansować ze swojego zysku – a tak może się stać, jeśli w umowie wskazana jest wprost kwota brutto.
Od nowego roku stawki podatku od towarów i usług zatem wynoszą:
• podstawowa stawka VAT z 22% wzrośnie do 23%,
• stawka 7% zostanie podniesiona do 8%,
• na nieprzetworzoną żywność oraz książki i czasopisma specjalistyczne zostanie wprowadzona – 5%,
• stawka na podstawowe produkty żywnościowe (żywność przetworzoną) spadnie z 7% do 5%,
• stawka zryczałtowanego zwrotu podatku przysługującego rolnikom ryczałtowym będzie podwyższona z 6% do 7%,
• stawka ryczałtowa dla taksówek osobowych zostanie podwyższona z 3% do 4%.
Nowe przepisy przewidują, że czynność podlegająca opodatkowaniu VAT, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku (tzn. jeszcze w 2010 r.), dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu (tzn. 1 stycznia 2011 r. i później) należy opodatkować według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania (tzn. w 2010 r). Rozliczenie VAT na przełomie roku regulują dodane do art. 41 ustawy o VAT ust. 14a-14h.
Czynności podlegające opodatkowaniu VAT, dla których w związku z ich wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń (np. czynsz za najem płatny co miesiąc), uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności.
Jednak w przypadku gdy okres ten obejmuje dzień zmiany stawki podatku, wówczas przyjmuje się, że czynności te zostały wykonane:
1) w dniu poprzedzającym dzień zmiany podatku w stosunku do części usługi świadczonej do tego dnia,
2) z upływem okresu rozliczeniowego - w zakresie części usługi świadczonej od dnia zmiany stawki podatku.
Jeśli nie jest możliwe określenie faktycznego wykonania części czynności w podanym powyżej okresie, dla określenia tej części uznaje się, że czynność wykonywana jest w tym okresie proporcjonalnie. Będzie tak w sytuacji, gdy np. okresy rozliczeniowe przy umowie najmu są od 11. dnia miesiąca do 10. dnia następnego miesiąca. Na przełomie roku czynność będzie rozliczana proporcjonalnie za okres od 11–31 grudnia 2010 r. ze stawką 22%, a za okres 1–10 stycznia 2011 r. ze stawką 23%.
Więcej o zmianach w VAT przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” i jego najbliższej aktualizacji z artykułu doradcy podatkowego Iwony Czauderny, z którego pochodzą powyższe fragmenty.
Jako najemca zazwyczaj adaptujesz lokal na swoje potrzeby, ponosząc przy tym wydatki. Jeśli rzecz polega na odmalowaniu ścian, wymianie podłogi itp., to jeszcze pół biedy, ale jeśli trzeba było zainstalować łącza internetowe, klimatyzatory, ogrzewanie itp., to są to już wydatki, których koszt poniesienia warto wyjaśnić z wynajmującym.
Takie koszty można rozliczać na różnych zasadach. Najczęściej strony dochodzą do porozumienia i np. w zamian za poniesione nakłady najemca płaci nieco niższy czynsz czy też ma „wakacje czynszowe”. W zamian za to wynajmujący po zakończeniu umowy najmu zatrzymuje poniesione nakłady nieodpłatnie. Niekiedy, przy niższych nakładach, najemca zupełnie z nich rezygnuje, aby nie ponosić kosztu ich demontażu.
Najgorsze, co może zrobić najemca, to nieuregulowanie kwestii nakładów w umowie. Jeśli tego nie zrobi to ryzykuje, że wynajmujący zażąda ich usunięcia, co może spowodować podwójną stratę – koszty rozbiórki oraz niemożność dochodzenia kosztów poniesionych z tego tytułu. Dopiero gdyby strony ustaliły, że nakłady mają w lokalu pozostać (a więc konieczna jest tu zgoda wynajmującego), najemca mógłby dochodzić od wynajmującego zwrotu równowartości z chwili wydania lokalu.
Więcej o kwestiach związanych z zawieranymi przez spółkę umowami przeczytasz w Poradniku „Doradca Prezesa sp. z o.o.” i jego aktualizacjach.
Z przepisów Kodeksu spółek handlowych wynika, że w umowie spółki wspólnicy określają, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy też większą liczbę udziałów. Zasadniczo udziałowcy wybierają to drugie rozwiązanie – kiedy więc warto wybrać pierwsze rozwiązanie?
Mamy więc do czynienia z sytuacją, gdy wspólnicy mają np. kilka udziałów po 50 złotych lub mają po jednym udziale, z tym, że udział wspólnika A wynosi 10.000 zł, a wspólnika B 100 zł. Zdecydowanie prościej jest prowadzić spółkę, w której udziały są w równej wysokości – łatwiej jest bowiem ocenić wpływ danego wspólnika na spółkę, obracać udziałami itp. Istnieją jednak spółki, które wybierają udziały o nierównej wysokości.
W praktyce spotkałem się z takim rozwiązaniem w spółkach, w których z jakiegoś powodu jeden ze wspólników nie mógł lub nie chciał wnieść większego wkładu do spółki, natomiast chciał mieć wpływ na spółkę. Wówczas wspólnicy decydowali się np. na rozwiązanie, że 1 udział = 1 głos, dzięki temu nie było ograniczenia, jakie funkcjonuje przy uprzywilejowaniu udziałów co do głosu. W ten sposób taki „mniejszościowy” wspólnik zapewniał sobie realny wpływ na losy spółki. Ja jednak polecam przyjęcie rozwiązania, w którym każdy ze wspólników może mieć większa liczbę udziałów.
Więcej o kwestiach związanych z udziałami przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” i jego aktualizacjach.
Wbrew pozorom przed świętami niektórzy udziałowcy zajmują się nie tylko liczeniem zysków, ale także „czyszczeniem” wewnętrznych spraw spółki. Wspólnicy jednej ze spółek postanowili właśnie odbyć w trybie nieformalnym zgromadzenie wspólników. Czy zarząd musi o nim wiedzieć?
Uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, pod warunkiem że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad (art. 240 ksh). Teoretycznie nie została nigdzie zapisana konieczność informowania zarządu o takim zgromadzeniu, nie oznacza to jednak, że zarząd nie dowie się o nim.
Jak do tego dojdzie? Kodeks spółek handlowych zawiera także art. 248, z którego wynika, że uchwały zgromadzenia wspólników powinny być wpisane do księgi protokołów i podpisane przez obecnych lub co najmniej przez przewodniczącego i protokolanta. W protokole należy stwierdzić prawidłowość zwołania zgromadzenia wspólników i jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte uchwały, liczbę głosów oddanych za każdą uchwałą i zgłoszone sprzeciwy. Do protokołu należy dołączyć listę obecności z podpisami uczestników zgromadzenia wspólników. Tymczasem księgę udziałów prowadzi zarząd i jest ona przechowywana w spółce. A zatem zarząd, wcześniej czy później, będzie musiał się o zgromadzeniu dowiedzieć...
Więcej o kwestiach związanych ze zgromadzeniami wspólników przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa sp. z o.o.” i jego aktualizacjach.
