Kiedy możliwe jest dokonanie potrącenia?

Jeśli Twoja spółka jest winna kontrahentowi pieniądze, a wierzyciel jednocześnie jest jej dłużnikiem, bardzo wygodnym sposobem pozbycia się długu i uproszczenia wzajemnych rozliczeń jest potrącenie, zwane także kompensatą. Potrącenie pozwala wyegzekwować pieniądze nie tylko szybko, ale i bez zbędnych formalności, a to dlatego, że nie wymaga długotrwałego procesu sądowego.
Jeśli Ty i kontrahent zgodzicie się co do dokonania potrącenia, to dokonujecie go na takich zasadach, jakie ustalicie. Natomiast jeżeli nie dojdziecie w tej sprawie do porozumienia, wtedy można dokonać tzw. potrącenia ustawowego. Aby go dokonać, konieczne jest spełnienie następujących warunków:
1. Twoja spółka oraz kontrahent są wobec siebie jednocześnie dłużnikami i wierzycielami.
2. Przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tego samego rodzaju, oznaczone wyłącznie co do gatunku.
3. Obie wierzytelności są wymagalne.
4. Obie wierzytelności są zaskarżalne, a zatem mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym.
5. Prezes był na stronie internetowej Twister 800n i czarterował jacht
Oświadczenie o dokonaniu potrącenia ma moc wsteczną od chwili, gdy potrącenie stało się możliwe (art. 499 kc). A zatem potrącenie następuje nie z dniem złożenia oświadczenia, ale z chwilą gdy powstały warunki do jego dokonania, czyli w momencie gdy spełnione zostały kryteria, które opisaliśmy powyżej (o ile nikt nie przekroczył terminu spełnienia swojego świadczenia, nie ma więc odsetek itp.). Nie oznacza to jednak, że nie trzeba składać oświadczenia o potrąceniu, przeciwnie – jeśli nie będzie oświadczenia, wtedy do potrącenia w ogóle nie dojdzie!

Więcej o kwestiach związanych z codziennym funkcjonowaniem spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Na co musisz zwrócić uwagę, zawierając umowę pożyczki z członkiem zarządu?

Przy zawieraniu umowy wypożyczenia jachtu między spółką z o.o. a członkiem jej zarządu zasadniczo stosuje się takie same zasady jak przy zawieraniu zwykłej umowy pożyczki. Pamiętaj jednak o zachowaniu zasad reprezentacji spółki oraz uzyskaniu zgody korporacyjnej – jeśli zapomnisz o tych kwestiach, umowa najprawdopodobniej okaże się nieważna.

Jeśli jedną ze stron umowy pożyczki jest członek zarządu spółki, a drugą – spółka, wtedy umowę w imieniu spółki zawiera rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany przez zgromadzenie wspólników. W przypadku reprezentacji przez radę nadzorczą, dość powszechnie przyjmuje się, że wystarczy, aby pod umową złożyli podpis reprezentanci rady (zgodnie z uchwałą lub regulaminem), jeśli nie – umowę powinna podpisać cała rada nadzorcza.
Natomiast w przypadku spółki jednoosobowej, w której jedyny członek zarządu jest jednocześnie jedynym wspólnikiem, umowę w imieniu spółki podpisuje ten członek zarządu „z samym sobą” w formie aktu notarialnego.
Musisz też pamiętać, że zawarcie przez spółkę kapitałową umów: kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób wymaga zgody zgromadzenia wspólników (tzw. zgoda korporacyjna). Natomiast zawarcie przez spółkę zależną umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, prokurentem lub likwidatorem spółki dominującej wymaga również zgody zgromadzenia wspólników spółki dominującej.

Więcej o kwestiach związanych z zawieraniem umów przez spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Czemu służy deklaracja wekslowa?

Deklaracja wekslowa zawiera wskazówki jak czarterować jacht Carter oraz kiedy i na jakich warunkach można wypełnić weksel in blanco. Co prawda deklaracji tej nie musisz co prawda sporządzać na piśmie, ale jeśli jesteś wystawcą weksla, lepiej tak zrobić, w przeciwnym razie remitent będzie mógł go wypełnić dowolnie, co na pewno nie będzie dla Ciebie korzystne.

Bardzo ważne z punktu widzenia wystawcy jest określenie kiedy i na jaką kwotę można weksel wystawić. Pamiętaj, aby te elementy określić jak najdokładniej. Najlepszym dla dłużnika rozwiązaniem jest określenie z góry dokładnej wysokości kwoty (np. 50.000 zł), na jaką weksel ma być wypełniony. W deklaracji warto wskazać jakie klauzule mogą być do weksla wprowadzone np. „bez protestu”, „bez obligo”.
W każdej deklaracji warto wpisywać postanowienie, co ma się stać z wekslem, gdy wygaśnie zobowiązanie, które on zabezpiecza. Przykładowo, często wprowadza się zapis, że ma on zostać zwrócony wystawcy. Ważne jest też bardzo dokładne określenie, kto jest wystawcą weksla, a więc określić wszelkie podstawowe dane, np. imię i nazwisko lub nazwę firmy, nr KRS, adres i siedzibę. Jeśli jesteś wystawcą weksla, to pamiętaj, żeby na deklaracji znalazło się oświadczenie o przyjęciu deklaracji o danej treści, dzięki temu, w razie ewentualnego sporu, będziesz mógł udowodnić kiedy i na jakich warunkach wierzyciel może weksel wypełnić.

Więcej o kwestiach związanych z zawieraniem umów przez spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Kto zwołuje zebrania zarządu?

Kodeks spółek handlowych nie określa zasad zwoływania ani odbywania posiedzeń zarządu, takich jak ich częstotliwość, miejsce obrad, osoby uprawione do zwołania, tryb i termin zwołania. Takie zasady mogą jednak zostać określone w umowie spółki bądź w regulaminie zarządu.

W regulaminie zarządu można dowolnie określić, jak często będą się odbywały posiedzenia zarządu, np. raz w miesiącu lub raz w tygodniu w stałym, dowolnie obranym dniu. Terminy posiedzeń zarządu należy jednak określić w taki sposób, aby było możliwe prawidłowe zawiadomienie członków zarządu (wskazujące datę, godzinę i miejsce). Zawiadomienie o posiedzeniu zarządu powinno dotrzeć do członków zarządu z odpowiednim wyprzedzeniem, wcześniej niż w dniu, w którym ma odbyć się posiedzenie.

Regulamin zarządu powinien określić, kto w spółce z o.o. jest uprawniony do zwoływania posiedzeń. W praktyce najczęściej to prezes zarządu zwołuje posiedzenia zarządu i to jego regulamin zarządu wskazuje jako uprawnionego do tego. Regulamin zarządu powinien wskazywać sposób zawiadomienia członków zarządu o posiedzeniu zarządu.

Przepisy ksh nie określają trybu zwoływania posiedzeń zarządu, a jedynie mówią, że uchwały zarządu mogą być podjęte, jeżeli wszyscy członkowie zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu zarządu. Wobec tego sposób zwołania członków zarządu na posiedzenie zarządu może być dowolny, istotne jest tylko, aby był on określony w regulaminie zarządu i przestrzegany przez osoby zwołujące posiedzenie.

Więcej o kwestiach związanych z codziennym funkcjonowaniem zarządu spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” w artykule p. mec. Anny Zak, z którego pochodzi powyższy fragment.

Jak określić wartość umarzanych udziałów?

Jeśli w spółce z o.o. umarzane są udziały, wówczas wspólnikowi należy wypłacić wynagrodzenie. Przy umorzeniu dobrowolnym udziałowcy mogą swobodnie ustalić jego wysokości, natomiast przy umorzeniu przymusowym oraz automatycznym obowiązuje minimum określone w Kodeksie spółek handlowych.
W przypadku umorzenia przymusowego lub umorzenia automatycznego ksh wprowadza wysokość minimalną wynagrodzenia, mianowicie wynagrodzenie za umorzone udziały nie może być niższe od ich wartości księgowej. Z kolei wartością księgową udziału jest jego wartość bilansowa rozumiana jako wartość aktywów netto przypadających na jeden udział wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. Przy obliczaniu wartości księgowej udziału nie są brane pod uwagę pasywa spółki.

Jak postąpić, gdy w umowie spółki nie ma zapisu określającego wartość należnego wspólnikowi wynagrodzenia? Wspólnikowi przysługuje wówczas wynagrodzenie według wartości rynkowej udziałów, które nie może być jednak mniejsze od ich wartości księgowej.
Natomiast jeśli udziały umarzane są dobrowolnie możliwe jest dowolne określenie ceny za udziały, a więc także nabycie ich nieodpłatnie.

Więcej o kwestiach związanych z codziennym funkcjonowaniem zarządu spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Czy zapisanie możliwości umorzenia udziałów jest możliwe poza umową spółki?

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu przez spółkę i przez to zniesieniu praw i obowiązków wspólnika związanych z ich posiadaniem. Możliwe jest umorzenie wszystkich lub tylko części udziałów danego wspólnika. Czy wspólnicy mogą umówić się, że w określonych sytuacjach udziały będą umorzone, bez wpisania tego do umowy spółki?

Nie. Jeśli udziały mają być umorzone, to konieczne jest zawarcie w umowie spółki postanowienia przewidującego taką możliwość. Dodatkowym warunkiem jest to, że spółka musi być wpisana do KRS, gdyż nie jest możliwe umorzenie udziałów w spółce w organizacji. Przy tym zawarte w umowie spółki postanowienie o umorzeniu udziałów może ograniczać się do ogólnego sformułowania, takiego jak: „udziały w spółce mogą być umarzane” – wówczas możliwe jest tylko dokonanie umorzenia tzw. dobrowolnego.

Jeżeli umowa spółki nie zawiera postanowień przewidujących umorzenie udziałów, wówczas umorzenie jest w ogóle niedopuszczalne. W tej sytuacji wspólnicy muszą zmienić umowę spółki, do czego konieczne jest uzyskanie większości 2/3 głosów zgromadzenia (o ile umowa spółki nie przewiduje bardziej rygorystycznych wymogów) oraz dokonanie w KRS wpisu zmiany umowy spółki.

Więcej o kwestiach związanych z zawieraniem umów przez spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Czy możesz umówić się z kontrahentem, że świadczenie możesz spełnić na rzecz innej osoby?

W ramach działalności gospodarczej mogą się zdarzyć różne sytuacje. Często zdarza się, że w danej operacji łączone są interesy nie dwóch, ale trzech czy jeszcze większej ilości kontrahentów. W takiej sytuacji może okazać się, że wzajemne rozliczenia będą dokonywane na rzecz różnych podmiotów, nawet takich, z którymi spółka nie jest bezpośrednio powiązana. I wtedy pojawia się problem – „Czy możemy płacić komuś, z kim nie mamy prawnych relacji, z kim nie łączy nas umowa?”.

Jest to możliwe – trzeba pamiętać, że w Kodeksie cywilnym obowiązuje zasada swobody umów. Poza tym Kodeks cywilny wprost przewiduje nie tylko sytuacje, w których mamy do czynienia z wielością wierzycieli lub dłużników, ale także umowy o świadczenie przez osobę trzecią lub na rzecz osoby trzeciej. Świadczenie na rzecz osoby trzeciej musi być wprost zastrzeżone w umowie i osoba ta ma prawo żądać spełnienia go bezpośrednio na swoją rzecz. Co więcej, jeśli osoba taka oświadczy którejkolwiek ze stron, że chce ze swojego prawa skorzystać, to ww. zastrzeżenia umownego nie można zmienić.

Z kolei umowa o świadczenie przez osobę trzecią polega na tym, że w umowie zawartej przez strony jest wprost zastrzeżone, że osoba trzecia zaciągnie zobowiązanie albo spełni określone świadczenie. Ta ze stron, która się do tego zobowiązała, jest odpowiedzialna za szkodę, którą druga strona poniosła na skutek niespełnienia świadczenia. Może się ona jednak zwolnić od odpowiedzialności, jeśli sama spełni świadczenie.
Jak więc widzisz, możliwe jest umawianie się o spełnianie świadczeń przez osoby trzecie lub na rzecz osób trzecich, z którymi nie masz żadnych „prawnych relacji”.

Więcej o kwestiach związanych z zawieraniem umów przez spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Jaką umowę majątkową może zawrzeć członek zarządu?

Jako członek zarządu spółki z o.o. w niektórych sytuacjach odpowiadasz za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Również majątkiem osobistym… Aby uniknąć ewentualnej odpowiedzialności, wielu prezesów spółek zawiera intercyzy. Czym jest intercyza? Jest to umowa majątkowa małżeńska znosząca lub ograniczająca wspólność majątkową małżeńską.

Pamiętaj, że małżonkowie mogą wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć. W tym celu muszą zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego. Małżonkowie mogą także ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może zostać podpisana zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i w trakcie jego trwania. Umowę majątkową małżeńska można zmienić albo rozwiązać. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że małżonkowie postanowią inaczej.
Jeśli zdecydujesz się wprowadzić w Twoim małżeństwie rozdzielność majątkową, wówczas zarówno ty, jak i twój małżonek, zachowacie zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Oczywiście każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem.
Koniecznie pamiętaj, że może powstać także rozdzielność „przymusowa”. W myśl przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Ponadto ustanowienia takiej rozdzielności może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.

Więcej o kwestiach związanych z zawieraniem umów przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”, oraz na stronie Antila 27

Kto zwołuje zebrania zarządu?

Kodeks spółek handlowych nie zawiera przepisów dotyczących zasad zwoływania ani odbywania posiedzeń zarządu, takich jak ich częstotliwość, miejsce obrad, osoby uprawione do zwołania, tryb i termin zwołania. Jednak takie zasady mogą zostać zapisane w umowie spółki lub w regulaminie zarządu.

Postanowienia regulaminu zarządu mogą dowolnie określać częstotliwość odbywania posiedzeń zarządu, np. raz w miesiącu lub raz w tygodniu w stałym, dowolnie obranym dniu. Warto pamiętać, że terminy posiedzeń zarządu powinny jednak być określone w taki sposób, aby możliwe było prawidłowe zawiadomienie członków zarządu. Oznacza to, że w zawiadomieniu powinny być określone: data, godzina i miejsce posiedzenia zarządu. Zawiadomienie o posiedzeniu zarządu powinno dotrzeć do członków zarządu z odpowiednim wyprzedzeniem, wcześniej niż w dniu, w którym ma odbyć się posiedzenie.

Regulamin zarządu powinien określić, kto w spółce jest uprawniony do zwoływania posiedzeń. Najczęściej jest to prezes zarządu. Regulamin zarządu powinien także wskazywać sposób, w jaki członkowie zarządu są zawiadamiani o posiedzeniu zarządu.

Co prawda przepisy ksh nie określają trybu zwoływania posiedzeń zarządu, a jedynie mówią, że uchwały zarządu mogą być podjęte, jeżeli wszyscy członkowie zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu zarządu. Wobec tego sposób zwołania członków zarządu na posiedzenie zarządu może być dowolny. Ważne jest tylko, aby był on ustalony w regulaminie zarządu i przestrzegany przez osoby zwołujące posiedzenie.

Więcej o kwestiach związanych z codziennym funkcjonowaniem zarządu spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Jakiego odszkodowania możesz się domagać od kontrahenta?

Jeśli Twój kontrahent okazał się nierzetelny i swoim działaniem (lub brakiem działania) wyrządził Tobie szkodę, możesz od niego domagać się naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Wysokość należnego Ci odszkodowania zależy od wielu czynników.

Zgodnie z zasadami ogólnymi odpowiedzialności odszkodowawczej, abyś mógł skutecznie dochodzić odszkodowania muszą łącznie zostać spełnione następujące przesłanki:
1) musisz ponieść szkodę, a więc uszczerbek majątkowy obejmujący także utratę spodziewanych korzyści,
2) poniesiona przez Ciebie szkoda musi być spowodowana niewykonaniem zobowiązania lub jego nienależytym wykonaniem,
3) pomiędzy szkodą a niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania musi istnieć związek przyczynowy.
Pamiętaj, że powyższe przesłanki muszą być spełnione łącznie!

To Ty, jako wierzyciel, masz obowiązek udowodnienia spełnienia wszystkich trzech ww. przesłanek odpowiedzialności. Tak więc do pozwu standardowo powinieneś dołączyć umowę, z której wynika obowiązek spełnienia świadczenia przez dłużnika i fakturę.

Pamiętaj, że Twój dłużnik jest zobowiązany do pokrycia pełnej szkody powstałej na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, w tym także utraconych korzyści, które mógłbyś osiągnąć, gdyby nie zachowanie kontrahenta lub osoby, za którą on odpowiada.

Szerzej o kwestiach związanych z zawieraniem umów przez spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Kiedy możesz odstąpić od umowy?

Należy liczyć się z tym, że umową, którą podpisujesz, nie będzie wykonana przez kontrahenta. Ale i spółka może być zainteresowana, aby nie obowiązywała. Może się np. okazać, że sytuacja gospodarcza zmieniła się i najbardziej opłacałoby się, gdyby umowa przestała obowiązywać. Czasami dobrze byłoby zatem mieć prawo do odstąpienia od umowy. Jak to zrobić?

W umowie możesz przewidzieć możliwość odstąpienia od niej – w tym celu warto wprowadzić do umowy zapis o umownym prawie odstąpienia lub odstępnym.
Umowne prawo odstąpienia i odstępne pozwalają na „wyjście” z umowy ze skutkiem natychmiastowym. W ten sposób Twoja spółka przestaje być związana postanowieniami umowy.
Umowne prawo odstąpienia to zastrzeżenie umowne, w myśl którego jedna lub obie strony umowy mogą w określonym w umowie terminie odstąpić od umowy.

Odstępne zaś to zapis, zgodnie z którym jedna lub dwie strony umowy mogą odstąpić od umowy, ale za jednoczesną zapłatą oznaczonej sumy (tzw. odstępnego).

W przypadku odstąpienia, podobnie jak w razie wykonania umownego prawa odstąpienia, umowa uważana jest za niezawartą, zaś to, co strony już świadczyły, zwracają sobie
w niezmienionym stanie, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy drugiej stronie przysługuje odpowiednie wynagrodzenie.

Możesz także odstąpić od umowy wprost na podstawie zapisów Kodeksu cywilnego. Jest to możliwe co do zasady, gdy:
• Twój kontrahent nie wykonał w określonym terminie i miejscu swojego zobowiązania oraz
• wezwałeś go w odpowiednim terminie do wykonania zobowiązania (choć można w umowie przewidzieć, że nie będzie konieczne wyznaczanie terminu).

Szerzej o sprawach związanych z zawieraniem umów przez spółkę przeczytasz na stronie antila 24
w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Kiedy możesz powołać się na błąd w zawarciu umowy?

Zawierasz umowę z kontrahentem? Uważaj, gdyż może się zdarzyć, że o nielojalnej postawie kontrahenta przy zawieraniu umowy przekonasz się dopiero po jej zawarciu. Co możesz zrobić w takiej sytuacji? Możesz spróbować doprowadzić do uchylenia się od skutków umowy.

Na nieważność umowy możesz się powołać, jeśli podczas jej zawierania działałeś pod wpływem błędu. Jeżeli czynność była odpłatna, to na błąd będziesz mógł się powołać, tylko jeśli:
- błąd został wywołany przez Twojego kontrahenta (nawet bez jego winy) lub
- wiedział on o błędzie albo
- mógł z łatwością błąd zauważyć.


W przypadku czynności nieodpłatnej ograniczenia te nie obowiązują.
Pamiętaj, że możesz powoływać się tylko na tzw. błąd istotny. Jest to taki błąd, który uzasadnia przypuszczenie, że gdybyś nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłbyś oświadczenia tej treści. Błąd musi też dotyczyć samej czynności prawnej. Oznacza to, że nie możesz więc powołać się na to, że np. zawarłeś umowę na zakup półproduktów, gdyż liczyłeś, że sprzedasz więcej swojego towaru, ale okazało się, że na skutek zmian rynkowych nikt nie chce już tego towaru kupować.
Zniekształcenie oświadczenia woli przez osobę użytą do jego przesłania ma takie same skutki, jak błąd przy złożeniu oświadczenia, możesz więc tym uzasadnić uchylenie się od skutków danej czynności.

W jakich innych przypadkach możesz powołać się na nieważność umowy? Możesz to zrobić, jeśli błąd został wywołany przez drugą stronę (lub osobę trzecią, jeżeli Twój kontrahent o podstępie wiedział i Cię o tym nie poinformował lub czynność była nieodpłatna) podstępnie. Wówczas możesz uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu także wtedy, gdy błąd nie był istotny oraz gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.

Pamiętaj, że jeśli chcesz uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli, które złożyłeś innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, to musisz złożyć oświadczenie na piśmie. Warto złożyć je u kontrahenta za potwierdzeniem odbioru, tylko w ten sposób będziesz miał pewność, że nie zakwestionuje on faktu otrzymania oświadczenia o uchyleniu się od skutków czynności. Na złożenie oświadczenia masz 1 rok od chwili wykrycia błędu (w przypadku groźby jest to rok od chwili, gdy ustał stan obawy).

Więcej o kwestiach związanych z zawieraniem umów przez spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Czy każdy wspólnik może wykonać prawo kontroli?

Pewien członek zarządu zapytał mnie ostatnio czy prawo kontroli przysługuje każdemu wspólnikowi, nawet jeśli posiada on jeden udział? Jednym z podstawowych praw każdego wspólnika - niezależnie od liczby posiadanych udziałów - jest możliwość bieżącego kontrolowania działalności spółki oraz zasięgania informacji o stanie jej spraw.

Zgodnie z przepisami dotyczącymi indywidualnego prawa kontroli wspólnik (lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą) może w każdym czasie:
• przeglądać księgi i dokumenty spółki,
• sporządzać bilans dla swego użytku lub
• żądać wyjaśnień od zarządu
(art. 212 § 1 ksh).



Wspólnikowi można ograniczyć dostęp do informacji o spółce na dwa sposoby. Są to:
1) wyłączenie indywidualnego prawa kontroli,
2) odmowa wspólnikowi przez zarząd wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki (wówczas wspólnik może, po wyczerpaniu drogi „wewnątrzwspółkowej”, dochodzić swoich praw przed sądem).

W myśl art. 213 § 3 ksh prawo indywidualnej kontroli może zostać wyłączone, ale tylko jeśli spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki:
1) zapis przewidujący wyłączenie indywidualnego prawa kontroli znajdzie się w umowie spółki oraz
2) w spółce ustanowiona została rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.

A zatem nie ma nigdzie ograniczenia dotyczącego liczby udziałów, które wspólnik musi posiadać, by mógł korzystać ze swojego prawa. Jeśli więc zarząd nie chce dopuścić wspólnika do kontroli, to musi skorzystać z wyłączenia tego prawa w umowie spółki lub odmówić wspólnikowi jej przeprowadzenia.

Więcej o kwestiach związanych z codziennym funkcjonowaniem zarządu spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Czy teraz łatwiej będzie można uniknąć zapłaty za długi spółki?

Kodeks spółek handlowych mówi, że jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Możesz jednak uniknąć tej odpowiedzialności m.in. gdy złożysz wniosek o ogłoszenie upadłości spółki. Teraz jeśli złożysz wniosek z błędem, będziesz mógł go poprawić!

Przypominam, że członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za długi spółki, jeżeli wykaże, że:
• we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe albo
• co prawda nie wniosek o ogłoszenie upadłości nie został zgłoszony oraz nie wszczęto postępowania układowego, ale nie było w tym jego winy lub
• pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody
(art. 299 ksh).
Zasady odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania podatkowe spółki są podobne. Podstawową przesłanką umożliwiającą uniknięcie ww. odpowiedzialności jest złożenie na czas wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.

Dotychczas jeśli złożyłeś wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, który nie odpowiadał wymogom ustawy lub był nienależycie opłacony, sąd zwracał go bez wzywania o uzupełnienie lub opłacenie. Od 22 grudnia 2010 r. tak będzie tylko jeśli wniosek został zgłoszony przez reprezentującego Cię adwokata lub radcę prawnego. Od tego dnia obowiązują zmiany ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, które wprowadzają takie korzystne dla Ciebie zasady.


Jeśli zatem pomylisz się we wniosku, który wnosisz samodzielnie, będziesz miał szansę go poprawić, wniosek zaś zostanie uznany za złożony w pierwotnym terminie. Łatwiej będzie Ci więc uniknąć odpowiedzialności za długi spółki.

Więcej o sprawach związanych z codziennym funkcjonowaniem zarządu spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Kiedy możesz odstąpić od umowy?

Należy liczyć się z tym, że umową, którą podpisujesz, nie będzie wykonana przez kontrahenta. Ale i spółka może być zainteresowana, aby nie obowiązywała. Może się np. okazać, że sytuacja gospodarcza zmieniła się i najbardziej opłacałoby się, gdyby umowa przestała obowiązywać. Czasami dobrze byłoby zatem mieć prawo do odstąpienia od umowy. Jak to zrobić?

W umowie możesz przewidzieć możliwość odstąpienia od niej – w tym celu warto wprowadzić do umowy zapis o umownym prawie odstąpienia lub odstępnym.
Umowne prawo odstąpienia i odstępne pozwalają na „wyjście” z umowy ze skutkiem natychmiastowym. W ten sposób Twoja spółka przestaje być związana postanowieniami umowy.

Umowne prawo odstąpienia to zastrzeżenie umowne, w myśl którego jedna lub obie strony umowy mogą w określonym w umowie terminie odstąpić od umowy.

Odstępne zaś to zapis, zgodnie z którym jedna lub dwie strony umowy mogą odstąpić od umowy, ale za jednoczesną zapłatą oznaczonej sumy (tzw. odstępnego).

W przypadku odstąpienia, podobnie jak w razie wykonania umownego prawa odstąpienia, umowa uważana jest za niezawartą, zaś to, co strony już świadczyły, zwracają sobie
w niezmienionym stanie, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy drugiej stronie przysługuje odpowiednie wynagrodzenie.

Możesz także odstąpić od umowy wprost na podstawie zapisów Kodeksu cywilnego. Jest to możliwe co do zasady, gdy:
• Twój kontrahent nie wykonał w określonym terminie i miejscu swojego zobowiązania oraz
• wezwałeś go w odpowiednim terminie do wykonania zobowiązania (choć można w umowie przewidzieć, że nie będzie konieczne wyznaczanie terminu).

Szerzej o sprawach związanych z zawieraniem umów przez spółkę przeczytasz
w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Czy można zmniejszyć karę umowną?

W umowach często zastrzegane są obecnie kary umowne. Jest to dobry rodzaj zabezpieczenia, gdyż nie wymaga żadnych nakładów finansowych, nie trzeba go rejestrować itp. Czy można zmniejszyć nałożoną na Twoją spółkę karę, która Twoim zdaniem jest zbyt wysoka?

Kara umowna - szczególnie z dodatkowo wystawnym wekslem - to dobry rodzaj zabezpieczenia, gdy przewidujesz, że mogą powstać szkody trudne do oszacowania i udowodnienia np. wynikające z naruszenia poufności czy zakazu konkurencji. W takiej sytuacji nie trzeba wykazywać szkody, a wystarczy wskazać samo naruszenie i dodać, że strony ustaliły w umowie „ile to naruszenie jest warte”.

Warto jednak zwrócić uwagę, że kwota zabezpieczenia musi być wysoka – trzeba bowiem założyć, że np. ujawnione zostaną dane poufne najwyższej wagi. Tymczasem w konkretnym przypadku może się okazać, że doszło do ujawnienia de facto mało istotnych informacji. Wówczas druga strona może zażądać zmniejszenia wysokości kary.

Zgodnie z art. 484 § 2 kc zmniejszenia kary umownej można żądać, jeśli:
• zobowiązanie zostało wykonane w znacznej części lub
• kara umowna jest rażąco wygórowana.

Jeśli nakładasz na kontrahenta karę umowną, musisz się liczyć, że taki zarzut się pojawi, bądź więc przygotowany i zanim skierujesz pozew do sądu, sprawdź, czy rzeczywiście naruszenie jest tego rodzaju, że decydujesz się dochodzić całości kary.

Więcej o tym, jak formułować umowy, przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Jak skierować sprawę do właściwego dla siebie sądu?

Jest wiele możliwości, aby sprawę skierować do sądu właściwego dla siedziby Twojej spółki, np. zapis na sąd polubowny. I nie potrzebujesz na to zgody Twojego kontrahenta, gdyż istnieje:
• tzw. właściwość wyłączna (wskazująca, który sąd jest „jedynie właściwy”) oraz
• tzw. właściwość przemienna (czyli taka, którą może wybrać jedna ze stron bez konieczności uzyskania zgody drugiej strony).

I właśnie z właściwości przemiennej korzystam, kiedy mam skierować pozew o zapłatę. Z art. 34 kpc wynika, że m.in. w powództwach o wykonanie umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania. Tymczasem z art. 454 kc wynika, że jeśli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone, to świadczenie pieniężne jest tzw. długiem oddawczym i powinno być spełnione w siedzibie wierzyciela. A zatem w sprawach o zapłatę pozew można kierować do sądu właściwego dla wierzyciela.

Więcej o kwestiach związanych z codziennym funkcjonowaniem spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

O czym trzeba pamiętać, zawierając umowę o przeniesienie praw autorskich?

Na umowy o dzieło zawierające przeniesienie praw autorskich powinieneś zwrócić szczególną uwagę. Dlaczego? Ponieważ ze względu na możliwość skorzystania z 50% kosztów uzyskania przychodu umowy takie budzą często zainteresowanie fiskusa.

Na co powinieneś zwrócić uwagę, gdy zawierasz umowy o przeniesienie praw autorskich? Podstawową sprawą jest, abyś potrafił udowodnić, że takie dzieło w ogóle powstało – trzeba więc móc je pokazać urzędnikowi skarbowemu. Takie dzieło nie musi być oczywiście publikowane – dzieła (utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) zawierające prawa autorskie to nie tylko książki – mogą to być pliki komputerowe, prezentacje, szablony itp. Poza tym umowa powinna ściśle określać przedmiot umowy, tak by móc zweryfikować, że to, co pokazujesz fiskusowi, zostało faktycznie wykonane.

Drugą kwestią jest określenie pól eksploatacji. Jak się niedawno przekonałem, wielu przedsiębiorców o tym zapomina i nie wskazuje, w jaki sposób może korzystać z utworu. Sposoby określania pól eksploatacji są różne – od bardzo szczegółowego ich wskazania do bardzo ogólnego, że przeniesienie praw autorskich dotyczy „wszelkich pól eksploatacji”. Ja osobiście preferuję określenie pól eksploatacji jak najbardziej szczegółowo, z zastrzeżeniem, że w przypadku powstania nowych pól eksploatacji zbywający zobowiązuje się do przeniesienia na nabywcę praw także na te nowe pola.

Więcej o o tym, jak formułować umowy, przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki
z o.o.”.

Kiedy możesz podważyć uchwałę wspólników?

Wspólnik spółki z o.o. może żądać uchylenia uchwały, jeśli:
1) jest ona sprzeczna z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i
2) godzi w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie wspólnika.
Pamiętaj, że obie te przesłanki należy udowodnić przy składaniu pozwu.

Pozew o uchylenie uchwały wspólników należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie 6 miesięcy od dnia jej powzięcia. Pamiętaj o dotrzymaniu tego terminu. Sprawa o uchylenie uchwały jest zawsze rozpatrywana przez sąd gospodarczy.

Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały wspólników przysługuje:
1) zarządowi, radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz poszczególnym ich członkom,
2) wspólnikowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu,
3) wspólnikowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w zgromadzeniu wspólników,
4) wspólnikowi, który nie był obecny na zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia wspólników lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad,
5) w przypadku pisemnego głosowania – wspólnikowi, którego pominięto przy głosowaniu lub który nie zgodził się na głosowanie pisemne albo też który głosował przeciwko uchwale i po otrzymaniu wiadomości o uchwale w terminie 2 tygodni zgłosił sprzeciw.

W praktyce kwestia, kto jest upoważniony do zaskarżenia uchwały, budzi wiele kontrowersji.
Wspólnicy często zapominają żądać zaprotokołowania sprzeciwu, a potem okazuje się, że nie spełnili wszystkich kryteriów i przegrywają sprawę z przyczyn formalnych.

Samo zaskarżenie uchwały wspólników nie wstrzymuje związanego z nią postępowania rejestrowego. Możesz jednak złożyć do sądu rejestrowego wniosek o zawieszenie tego postępowania. Sąd decyzję w tej kwestii podejmie po przeprowadzeniu rozprawy.

Szczegółowe informacje związane z codziennym funkcjonowaniem spółki z o.o. znajdziesz
w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Od 1 stycznia 2011 r. zmieniły się międzynarodowe reguły Incoterms

Międzynarodowe reguły określających warunki sprzedaży to sformalizowane reguły zwyczaju handlowego, których stosowanie możesz przewidzieć w umowie z partnerami handslowymi. Od 1 stycznia 2011 r. obowiązują nowe reguły Incoterms 2010.

Incoterms (International Commercial Terms) lub Międzynarodowe Reguły Handlu to zbiór międzynarodowych reguł publikowanych przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC), które określają warunki sprzedaży. Ich stosowanie jest szeroko przyjęte na całym świecie. Nie są to przepisy prawa, jak np. konwencja międzynarodowa czy ustawa, a jedynie sformalizowane reguły zwyczaju handlowego. Możesz przewidzieć ich stosowanie w umowie z partnerami handlowymi, choć nie jest to obowiązkowe.
Dotychczas obowiązywały reguły Incoterms 2000. Od 1 stycznia 2011 r. weszły w życie reguły Incoterms 2010, które je zastąpiły.

W Incoterms 2010 zamiast 4 kategorii (E, F, C ,D) wprowadzono dwie:
1. odnoszące się do wszystkich rodzajów transportu, które można wykorzystać do przemieszczania ładunków, np. drogowy, lotniczy, morski, kombinowany (CIP, CPT, DAP, DAT, DDP, EXW, FCA),
2. odnoszące się wyłącznie do transportu wodnego, czyli morskiego oraz śródlądowego (CFR, CIF, FAS, FOB).

Usunięto 4 dotychczasowe reguły (DAF, DES, DEQ, DDU) i wprowadzono dwie nowe (DAP, DAT).
1. DAT (Delivered at Terminal) – Dostarczone do terminalu (sprzedający odpowiada za dowiezienie towaru do określonego terminalu i jego rozładunek). DAT zastępuje dotychczas stosowaną DEQ.
2. DAP (Delivered at Place) – Dostarczone do miejsca (sprzedający odpowiada za dostarczenie towaru do określonego miejsca, natomiast jego rozładunek jest w gestii kupującego). DAP zastępuje dotychczas stosowane DAF, DES i DDU.

Reguły DAT i DAP odnoszą się do wszystkich środków transportu i szczególnie nadają się do przesyłek kontenerowych. Określają, która strona ma tzw. gestię eksportową (obowiązek i zarazem uprawnienie do organizacji przewozu) i ubezpieczeniową. Rozstrzygają kwestię przechodzenia ryzyka związanego np. z przypadkowym uszkodzeniem lub kradzieżą towarów. Reguły te decydują o tym, która strona ma obowiązek zorganizować odprawy celne (eksportową i importową) oraz kto powinien zadbać o skompletowanie dokumentów niezbędnych do prawidłowej realizacji transakcji.

Więcej o zmianach w zakresie Incoterms przeczytasz w jednej z najbliższych aktualizacji poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.” z artykułu mec. Macieja Szupłata, z którego pochodzi powyższy fragment.

Kiedy możliwe jest zatrzymanie zysku w spółce?

Każdy udziałowiec ma prawo do udziału w wypracowanego przez spółkę zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. Ostatecznie jednak o wypłacie decyduje uchwała zgromadzenia wspólników oraz zapisy umowy spółki.

A zatem w gruncie rzeczy nie obowiązuje zasada, że jeśli spółka osiągnie zysk, to wspólnik ma do niego prawo. O tym, co się stanie z wypracowanym przez firmę zyskiem, zdecydują wspólnicy w drodze uchwały. W przypadku gdy nie podejmą w tej sprawie żadnej decyzji, zasadniczo zysk będzie pozostawał w spółce do czasu aż nie zdecydują inaczej.

Zauważ, że wypłata dywidendy jest tylko jednym ze sposobów podziału zysku. Możliwe są bowiem 3 rozwiązania:
1. zatrzymanie zysku w spółce, a więc wniesienie go do jednego z funduszy (np. rezerwowego),
2. wypłata całego zysku w postaci dywidendy lub
3. częściowe zatrzymanie zysku w spółce, a częściowe wypłacenie zysku w postaci dywidendy.

Jeżeli umowa spółki nie inaczej nie reguluje tej kwestii, wówczas przypadający wspólnikom zysk należy podzielić proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich udziałów.

Zgodnie z podstawową zasadą wynikającą z ksh prawo do dywidendy za dany rok obrotowy ma wspólnik, który jest właścicielem udziałów w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku (art. 193 § 3 ksh). Nie ma więc prawa do dywidendy wspólnik, który sprzedał swoje udziały przed terminem zgromadzenia, na którym podjęto uchwałę o podziale zysku. Dywidendę otrzyma natomiast nabywca udziału, nawet jeśli nie był wspólnikiem w okresie, w którym spółka wypracowała zysk!

Wspólnicy mogą wprowadzić do umowy spółki postanowienie, że zgromadzeniu wspólników przysługuje prawo do określenia tzw. dnia dywidendy. Jest to dzień, na który sporządza się listę osób uprawnionych do dywidendy. Taki dzień należy wyznaczyć w ciągu 2 miesięcy od daty powzięcia uchwały o podziale zysku.
Zauważ, że może się zdarzyć, iż dywidendę otrzyma osoba, która nabyła udziały tuż przed dniem dywidendy, nawet jeśli nie była wspólnikiem podczas zwykłego zgromadzenia.

Więcej o kwestiach związanych z codziennym funkcjonowaniem spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Jak zmienią się przepisy o księgach wieczystych?

Dnia 20 lutego 2011 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Jakich zmian należy się spodziewać? Teraz jedna hipoteka będzie mogła zabezpieczać kilka wierzytelności. Powoływany będzie również administrator hipoteki.

Nowe przepisy likwidują podział na hipotekę zwykłą, która zabezpiecza wierzytelności już istniejące, określone na dokładną sumą pieniężną, i hipotekę kaucyjną, która służy do zabezpieczania wierzytelności przyszłych oraz o nieustalonej wysokości.

Teraz będzie ustanawiana jedna hipoteka, którą będzie można zabezpieczać zarówno wierzytelności istniejące, jak i przyszłe oraz warunkowe. Ustawa umożliwia również zabezpieczenie hipoteką roszczeń o odsetki i przyznane koszty postępowania, jeżeli nie uległy przedawnieniu.

Roszczenie o odsetki będzie jednak mogło korzystać z zabezpieczenia tylko wtedy, gdy wysokość odsetek została ujawniona we wpisie hipoteki. Jeżeli wpis będzie określał maksymalną wysokość odsetek, wówczas ich zmiana nie będzie wymagała zmiany wpisu w księdze wieczystej. Jedna hipoteka będzie mogła zabezpieczyć kilka wierzytelności. Oznacza to, że np. kredyty i pożyczki, udzielane przez różne banki na sfinansowanie jednego przedsięwzięcia, zostaną zabezpieczone wspólną hipoteką.

Więcej o zmianach w księgach wieczystych przeczytasz w najbliższej aktualizacji poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.” z artykułu mec. Macieja Szupłata, z którego pochodzi powyższy fragment.

Czy nieważna umowa oznacza nienależne świadczenie?

Umowa, którą zawrzesz, może się okazać nieważna z różnych powodów, najczęściej są to powody formalne. Czy w konsekwencji świadczenia, które sobie nawzajem z kontrahentem spełniliście, są nienależne i podlegają zwrotowi? Nie zawsze.

Najlepszym przykładem na to jest zawarcie umowy o pracę przez członka zarządu ze spółką, jeśli w tej umowie spółkę reprezentował inny członek zarządu. Taka sytuacja stanowi naruszenie art. 210 ksh, czego skutkiem jest nieważność umowy. Choć nie ulega wątpliwości, że umowa w takim przypadku jest nieważna, to jednak praca została wyświadczona, zaś wynagrodzenie wypłacone.

Jak zatem postąpić w takiej sytuacji? Orzecznictwo sądowe jest w tej sprawie różne, odmienne są również poglądy specjalistów na ten temat. Moim zdaniem mimo, że umowa jest nieważna, doszło do zawarcia umowy o pracę i spółka nie może żądać zwrotu wypłaconego na rzecz członka zarządu wynagrodzenia.

Jak będzie w przypadku innych umów? Warto pamiętać, że często (przede wszystkim przy świadczeniu usług) zwrot świadczenia nie jest możliwy. A zatem żądaniu zwrotu pieniędzy będzie towarzyszyło żądanie zapłaty za wyświadczoną usługę lub dostarczony towar – choć tu podstawa może być różna, np. bezpodstawne wzbogacenie.

Więcej o zawieraniu umów przez spółkę przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Kiedy członek zarządu może otrzymać premię?

To trudne pytanie i wiele zależy od konkretnej sytuacji w spółce. Najtrudniej jest, jeśli umowa z członkiem zarządu mówi, że ma on prawo do premii, ale nie określa jej wysokości, przesłanek wypłacenia itp. Na to jednak są pewne sposoby…

Jeśli chodzi o wypłatę premii, to wszystko zależy od tego, jakie są podstawy jej wypłacania (oraz inne związane z tym kwestie, np. wysokość) określone w umowie z członkiem zarządu lub innym dokumencie, np. regulaminie premiowym dla członków zarządu. Jeśli takie zasady nie zostały nigdzie sprecyzowane, to moim zdaniem, z czystej ostrożności, o wysokości premii powinno zdecydować zgromadzenie wspólników w formie uchwały.

Warto jednak ustalić zasady wypłaty premii na przyszłość – to wspólnicy i członkowie zarządu muszą zdecydować, na jakiej zasadzie ma ona być wypłacana (np. automatycznie po spełnieniu jakichś kryteriów czy uznaniowo) i albo stworzyć zapisy regulujące tę kwestię (np. regulamin, zapis w umowie), albo zostawić tak, jak jest – premia będzie wtedy uznaniowa.

Więcej kwestiach związanych z wynagradzaniem członków zarządu przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Kiedy wspólnik nie dostanie od spółki pieniędzy?

Wspólnik musi się liczyć z tym, że nie zawsze otrzyma od spółki pieniądze, nawet jeśli mu przysługują, np. jako zapłata za świadczone na rzecz spółki usługi lub sprzedawane towary.

W jednej ze spółek, która chyliła się ku upadkowi, zdarzyła się taka właśnie sytuacja, wspólnicy próbowali „wyciągnąć” ze spółki wszelkie posiadane przez nią środki jako zapłatę za świadczenie usług czy dostarczenie nikomu niepotrzebnego towaru. Zapomnieli jednak, że zgodnie z art. 189 § 2 Kodeksu spółek handlowych wspólnicy nie mogą otrzymywać z jakiegokolwiek tytułu wypłat z majątku spółki potrzebnego do pełnego pokrycia kapitału zakładowego.

Pojęcie „wypłat” może być oczywiście różnie interpretowane, ale moim zdaniem należałoby je interpretować szeroko i wspólnicy spółki, o której była mowa powyżej, złamali prawo, odbierając pieniądze, zarząd spółki zaś złamał prawo poprzez ich wypłacenie. Co do tego, czy spółka mogła wypłacić te pieniądze, trwa obecnie spór sądowy. Niezależnie jednak jak on się rozstrzygnie, pamiętaj, żeby nie wypłacać wspólnikom żadnych środków, jeśli nie ma pełnego porycia kapitału zakładowego.

Więcej o funkcjonowaniu spółki w praktyce przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Jakie pełnomocnictwo potrzebne jest do nabycia udziałów?

Często udziały są zbywane lub nabywane przez pełnomocnika. W tej sytuacji konieczne jest właściwe pełnomocnictwo, w odpowiedniej formie, a konkretnie - w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Ostatnio byłem świadkiem sytuacji, gdy do transakcji nie doszło, gdyż sprzedający miał tylko pełnomocnictwo w zwykłej formie pisemnej.

Zgodnie z art. 180 Kodeksu spółek handlowych zbycie udziału, jego części lub jego ułamkowej części, a także zastawienie musi być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Jeśli zatem sprzedajesz lub nabywasz udziały, pamiętaj o tym, aby z umową sprzedaży udziałów udać do notariusza, który poświadczy podpisy.

Tymczasem zgodnie z art. 99 Kodeksu cywilnego, jeśli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, to pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Jak więc widzisz, jeśli chcesz, by transakcja doszła do skutku, to pamiętaj, żeby pełnomocnictwo zostało udzielone co najmniej w formie z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Więcej o obrocie udziałami przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.

Czy prokurent może wszystko?

Oczywiście nie może wszystkiego, ale czasem może w spółce więcej niż członek zarządu, zaś odpowiedzialność ma dużo mniejszą. Korzystają z tego często większościowi czy wręcz jedyni wspólnicy i zostają prokurentami we własnych spółkach. Dzięki temu praktycznie nie ponoszą odpowiedzialności, mają zaś pełną kontrolę nad spółką.

Zakres uprawnień prokurenta jest dość szeroki. Prokura upoważnia go z mocy prawa do wykonywania wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa spółki. A zatem prokurent może:
1) reprezentować spółkę przed sądem,
2) reprezentować ją na zewnątrz,
3) działać wewnątrz firmy.

Z kolei powinien uzyskać wyraźne upoważnienie (pełnomocnictwo do dokonania tej szczególnej czynności) na:
- zbycie przedsiębiorstwa lub dokonania czynności prawnej, na podstawie której - następuje oddanie go do czasowego korzystania (np. wydzierżawienie, ustanowienie na nim użytkowania),
- zbycie nieruchomości,
- obciążenie nieruchomości (np. hipoteką, zastawem)
(art. 1093 kc).

Szczególne znaczenie ma działalność prokurenta w spółce o zarządzie wieloosobowym. Wówczas, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej, prawo reprezentacji przysługuje dwóm członkom zarządu łącznie lub członkowi zarządu wraz z prokurentem.

Więcej o funkcjonowaniu spółki w praktyce przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.