Kto reprezentuje spółkę w sporze o uchylenie uchwały?

Zasadą jest, że w sprawach o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników spółkę reprezentuje zarząd. Jeśli natomiast to zarząd składa pozew w tej sprawie, wówczas zgromadzenie wspólników powinno ustanowić pełnomocnika do występowania w jej imieniu na rozprawie. Co, jeśli tego nie zrobi?

Jeśli zgromadzenie wspólników nie ustanowi pełnomocnika w sporze o uchylenie uchwały, gdy zaskarżył ją zarząd, to spółkę reprezentuje kurator ustanowiony przez sąd (art. 253 § 2 ksh). A jeśli z pozwem wystąpi nie cały zarząd, lecz ktoś z jego grona, czy zarząd może występować w imieniu spółki w postępowaniu o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały? Sąd Najwyższy stwierdził w wydanej niedawno uchwale, że nie (uchwała Sądu Najwyższego z 22 października 2009 r., III CZP 63/09, LEX nr 522988, Biul. SN 2009/10/8). Jego zdaniem: „Zarząd spółki z o.o. nie może działać za spółkę w sporze o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników wytoczonym przez wspólnika, będącego jednocześnie członkiem zarządu pozwanej spółki.”.

Zdaniem SN z chwilą powołania zarządu pomiędzy nim a spółką z o.o. powstają stosunki organizacyjne, których treść stanowią kompetencje zarządu do jego działania na rzecz spółki. Podejmowane przez zarząd działania, w ramach przyznanej mu kompetencji do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji (art. 201 ksh), z prawnego punktu widzenia, traktowane są jako działania samej spółki, a nie osób wchodzących w skład zarządu.

W rzeczywistości zatem podejmowanie działań przez spółkę z o.o. sprowadza się do ich dokonywania przez osoby fizyczne wchodzące w skład jej zarządu, gdyż wiedzę i wolę można przypisać wyłącznie człowiekowi, a nie konstrukcji prawnej, jaką jest spółka z o.o.

Zdaniem SN potencjalne ryzyko kolizji interesów indywidualnych z interesem spółki istnieje zarówno w sytuacji zaskarżenia uchwały zgromadzenia wspólników przez zarząd działający jako cały organ spółki, jak i wówczas gdy taką uchwałę zaskarżają poszczególni członkowie zarządu. Tym samym należy przyjąć, że kompetencja zarządu do reprezentowania spółki jest wyłączona w obu przypadkach, nawet gdy pozostali członkowie zarządu – zgodnie z obowiązującymi w spółce zasadami – mogą ją reprezentować.

Więcej na ten temat przeczytasz w najbliższej aktualizacji poradnika „Doradca Prezesa spółki z o.o.” z artykułu autorstwa p. Magdaleny Rudnik, z którego pochodzi powyższy fragment.