Jakich funkcji nie możesz łączyć w spółce?

Pełniąc funkcję w zarządzie nie możesz być członkiem rady nadzorczej. Jest to jedna z sytuacji, gdy obowiązuje zakaz łączenia funkcji w spółce z o.o. Zakaz taki jest przewidziany w przepisach ksh. Oczywiście zakaz łączenia różnych funkcji w spółce może również wynikać z jej umowy, ale takie sytuacje należą do rzadkości. Zdarzają się natomiast w umowach spółek zapisy, że np. członkiem rady nadzorczej czy prokurentem w spółce nie może być osoba z najbliższej rodziny członka zarządu.

Członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej w spółce z o.o. nie może być osoba, która jednocześnie w tej samej spółce jest:
a) członkiem zarządu,
b) prokurentem,
c) likwidatorem,
d) kierownikiem oddziału lub zakładu,
e) zatrudnionym w spółce:
- głównym księgowym,
- radcą prawnym lub
- adwokatem,
f) inna niż jedna z wymienionych osób, o ile podlega bezpośrednio członkowi zarządu albo likwidatorowi (najczęściej będą to pracownicy)
(art. 214 ksh).

Jakie są skutki łączenia powyższych funkcji? Jeśli w trakcie trwania mandatu członka rady nadzorczej (lub komisji rewizyjnej) złamany został zakaz (np. osoba ta została powołana do zarządu), skutkiem jest automatyczne wygaśnięcie jego mandatu.

Jeśli zaś osoba ta już pełni inną funkcję (np. prokurenta), z którą związany jest zakaz, wówczas jej powołanie do rady jest nieważne – osoba ta nie zostaje więc w ogóle członkiem rady (lub komisji).
Z taką sytuacją wiążą się kolejne konsekwencje – paraliż rady nadzorczej (albo komisji rewizyjnej) lub możliwość podważenia podjętych przez nią decyzji.

Faktyczny paraliż rady (komisji rewizyjnej) nastąpi, jeśli na skutek nieważnego wyboru (lub wygaśnięcia mandatu) liczba członków rady (komisji) spadnie poniżej minimum wymaganego przez ksh (3 osoby) lub poniżej minimum wymaganego przez zapisy umowy spółki. W takiej sytuacji rada nie może działać (a więc np. podejmować uchwał) i konieczne jest jak najszybsze uzupełnienie jej składu. Oczywiście do tego czasu ewentualne jej uchwały będą nieważne.

Możliwość zaskarżenia uchwał pojawi się natomiast, jeśli co prawda rada mogła podejmować uchwały, ale na skutek wygaśnięcia mandatu jednego z członków zarządu (lub jego nieważnego wyboru) okazuje się, że np. nie było kworum lub gdyby jego głos nie był liczony, wówczas nie doszłoby do przegłosowania uchwały. Natomiast gdyby ten głos „odliczyć” i tak doszłoby do podjęcia uchwały, powinna być ona uznana za ważną.

Jak więc widzisz, doprowadzenie do tego, by w radzie nadzorczej zasiadała osoba nieuprawniona, może mieć niekorzystne skutki. Na przykład rada podejmuje uchwałę o zawarciu umowy z Tobą, jako członkiem zarządu. Umowa zostaje zawarta, po czym okazuje się, że umowa ta jest nieważna, bo rada w spółce w ogóle nie działała…

Kolejnym problemem, z którym możesz się zetknąć, jest kwestia rozliczenia kosztów związanych z niezgodnym z prawem pełnieniem przez członka rady nadzorczej (lub komisji rewizyjnej) innej funkcji.