Kiedy możesz powołać się na błąd w zawarciu umowy?

Zawierasz umowę z kontrahentem? Uważaj, gdyż może się zdarzyć, że o nielojalnej postawie kontrahenta przy zawieraniu umowy przekonasz się dopiero po jej zawarciu. Co możesz zrobić w takiej sytuacji? Możesz spróbować doprowadzić do uchylenia się od skutków umowy.

Na nieważność umowy możesz się powołać, jeśli podczas jej zawierania działałeś pod wpływem błędu. Jeżeli czynność była odpłatna, to na błąd będziesz mógł się powołać, tylko jeśli:
- błąd został wywołany przez Twojego kontrahenta (nawet bez jego winy) lub
- wiedział on o błędzie albo
- mógł z łatwością błąd zauważyć.


W przypadku czynności nieodpłatnej ograniczenia te nie obowiązują.
Pamiętaj, że możesz powoływać się tylko na tzw. błąd istotny. Jest to taki błąd, który uzasadnia przypuszczenie, że gdybyś nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłbyś oświadczenia tej treści. Błąd musi też dotyczyć samej czynności prawnej. Oznacza to, że nie możesz więc powołać się na to, że np. zawarłeś umowę na zakup półproduktów, gdyż liczyłeś, że sprzedasz więcej swojego towaru, ale okazało się, że na skutek zmian rynkowych nikt nie chce już tego towaru kupować.
Zniekształcenie oświadczenia woli przez osobę użytą do jego przesłania ma takie same skutki, jak błąd przy złożeniu oświadczenia, możesz więc tym uzasadnić uchylenie się od skutków danej czynności.

W jakich innych przypadkach możesz powołać się na nieważność umowy? Możesz to zrobić, jeśli błąd został wywołany przez drugą stronę (lub osobę trzecią, jeżeli Twój kontrahent o podstępie wiedział i Cię o tym nie poinformował lub czynność była nieodpłatna) podstępnie. Wówczas możesz uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu także wtedy, gdy błąd nie był istotny oraz gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.

Pamiętaj, że jeśli chcesz uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli, które złożyłeś innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, to musisz złożyć oświadczenie na piśmie. Warto złożyć je u kontrahenta za potwierdzeniem odbioru, tylko w ten sposób będziesz miał pewność, że nie zakwestionuje on faktu otrzymania oświadczenia o uchyleniu się od skutków czynności. Na złożenie oświadczenia masz 1 rok od chwili wykrycia błędu (w przypadku groźby jest to rok od chwili, gdy ustał stan obawy).

Więcej o kwestiach związanych z zawieraniem umów przez spółki z o.o. przeczytasz w poradniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.”.